ENG

Οινάνθη - Τιμητική έκδοση για τη Σταυρούλα Κουράκου

A A

Η έκδοση του βιβλίου αυτού έχει μία ενδιαφέρουσα ιστορία. Η Σταυρούλα Κουράκου, το τελευταίο μνημειώδες βιβλίο της Malvasia ο περιώνυμος οίνος χθες και σήμερα (Εκδόσεις του Φοίνικα 2020), το προσέφερε σε ορισμένους οινοποιούς με τους οποίους την συνδέουν αισθήματα ιδιαίτερης εκτίμησης και παλαιάς φιλίας, με την αφιέρωση: «Στα 92 μου χρόνια καταθέτω την πένα και με αυτό το κύκνειο άσμα μου σας εκφράζω.…» και εξέφρασε στον καθένα αυτά που ήθελε να του πει.

Η φράση αυτή συγκλόνισε ορισμένους παραλήπτες, οι οποίοι την εξέλαβαν -όπως και ήταν- ως αποχαιρετιστήριο χαιρετισμό· τους έκανε να νοιώσουν ότι η μούσα του ελληνικού οίνου, αυτή που τον υπηρέτησε μια ολόκληρη ζωή, έκλεισε τον κύκλο της.

Έτσι αποφάσισαν να επιχορηγήσουν μια έκδοση προς τιμή της με κείμενα από το πλούσιο αρχείο της. Προς τον σκοπό αυτό αποτάθηκαν στον Μπάμπη Λέγγα των «Εκδόσεων του Φοίνικα», τον αποκλειστικό εκδότη και καλλιτεχνικό επιμελητή όλων των βιβλίων της κατά την τελευταία δεκαετία, ο οποίος έχει πρόσβαση στο αρχείο της.

Η Σταυρούλα Κουράκου έχει αναδιφήσει την σχετική με αμπελοοινικά θέματα αρχαία Γραμματεία και αγγειογραφία, καθώς και τη συνακόλουθη βυζαντινή και λατινική· έχει ερμηνεύσει και διασαφήσει πληθώρα αμπελοοινικών θεμάτων, συμβάλλοντας στη γνώση του παρελθόντος της ελληνικής οινοπαραγωγής· παρελθόντος που έχει αφετηρία την απώτατη προϊστορία, διατρέχει τα ιστορικά χρόνια, στέκεται στον Μεσαίωνα και το Βυζάντιο, τη Φραγκοκρατία και τη Βενετοκρατία και εξικνείται έως την Τουρκοκρατία και το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Ορισμένα από αυτά τα κείμενα έχουν δημοσιευτεί σε πρακτικά ελληνικών συμποσίων και διεθνών συνεδρίων ή αποτελούν αποσπάσματα βιβλίων της, ενώ άλλα δημοσιεύτηκαν σε πρώτη γραφή κατά την περίοδο 1996-2002 στα κυριακάτικα φύλλα της εφημερίδας Η Καθημερινή και αργότερα συμπληρώθηκαν. Μεγάλος αριθμός κειμένων μένουν αδημοσίευτα.

Από αυτό το πλούσιο υλικό επελέγησαν πενήντα κείμενα για το βιβλίο Οινάνθη, τα οποία κατατάσσονται σε τρεις ενότητες:
α) Ο οίνος στις αρχαίες ελληνικές κοινωνίες.
β) Ο οίνος στους νεότερους χρόνους.
γ) Άμπελος και οίνος: ερμηνεία ιερών κειμένων.

Εμπλουτισμένα με πρωτότυπο εικονογραφικό υλικό, τα κείμενα αυτά, γραμμένα με την εγνωσμένα γλαφυρή πένα της, καταδεικνύουν το πολυδιάστατο των ενδιαφερόντων της και την επιστημονική της ευρυμάθεια. Ο τίτλος του βιβλίου Οινάνθη, όπως λέγονται τα αρσενικά άνθη της αγρίας αμπέλου: οἰνανθὶς ἡ εὔοσμος των αρχαίων, παραπέμπει συμβολικά στην ευωδία των κειμένων της, του πολύτιμου συγγραφικού της έργου, με τον εντυπωσιακά αρμονικό συνδυασμό –σπάνιο στο είδος του σε όλο τον κόσμο- της τεχνικής γνώσης με την κλασική παιδεία, όπως χαρακτηριστικά έχουν γράψει ως κατακλείδα της κριτικής τους στο βιβλίο της Vine and wine in the Ancient Greek World οι Michael Fountaine και Justine Vanden Heavel, του Πανεπιστημίου Cornell, οι οποίοι «τον συνιστούν ένθερμα ως θησαυροφυλάκιο πληροφοριών και κορωνίδα μιας μεγαλοπρεπούς σταδιοδρομίας».

Εικοσιτέσσερις ιδιώτες οινοποιοί και τέσσερις συνεταιριστικοί φορείς προσέφεραν με ευγνωμοσύνη ως χορηγοί το βιβλίο Οινάνθη στην Σταυρούλα Κουράκου, στον άνθρωπο που στήριξε πάνω από μισό αιώνα την υπόθεση του ελληνικού κρασιού στα διεθνή κέντρα λήψης αποφάσεων διαγράφοντας μια «μεγαλοπρεπή σταδιοδρομία», και παραδίδουν στους οινόφιλους και τους βιβλιόφιλους ένα ακόμα εξαιρετικό βιβλίο της. Γιατί όπως λέει η ίδια: «ο οίνος, είναι μεν ένα εμπορικό προϊόν, η βιωσιμότητα του οποίου εξαρτάται από των κερδώο Ερμή, αλλά συγχρόνως είναι και ένα πολιτιστικό αγαθό με μακραίωνα ιστορία, που χαρίζει στις τέχνες διονυσιακή και απολλώνια έμπνευση».

Οινάνθη Τιμητική έκδοση για τη Σταυρούλα Κουράκου με κείμενα από το αρχείο της Εκδόσεις του Φοίνικα, Αθήνα 2022, σελ. 214