ENG

Τοσκάνη 1

A A

Εάν το Piemonte αποτελεί την πιο συναρπαστική αμπελουργική περιοχή της Ιταλίας, με μεγάλες διαφορές μεταξύ μοντέρνου και παραδοσιακού, η Τοσκάνη χαρακτηρίζεται από τη δυναμική της και από την αέναη διάθεση να ταρακουνάει τα νερά και να δημιουργεί  εξελίξεις. Δεν θα μπορούσε, άλλωστε, να ήταν διαφορετικά αφού αναφερόμαστε στο επίκεντρο των πολιτιστικών σεισμών, ήδη από τον 15ο αιώνα, που μπόλιασε τους Τοσκανέζους με τη συγκεκριμένη νοοτροπία.

Η Τοσκάνη βρίσκεται στην κεντροδυτική Ιταλία. Η οροσειρά των Απέννινων, ραχοκοκαλιά της Ιταλίας, ως ανατολικό, γεωγραφικό φυσικό όριο της περιοχής, δημιουργεί έναν ιδιαίτερο καμβά για τη δημιουργία των κρασιών της. Η Τυρρηνική θάλασσα στα δυτικά, λειτουργεί σαν ρυθμιστής της θερμοκρασίας, ισορροπώντας τις μεγάλες κλιματολογικές διαφορές.
Σε υψόμετρο που σπανίως ξεπερνά τα 600 μέτρα και με μεγάλη ποικιλία προσανατολισμών και κλίσεων των πλαγιών, η πριμαντόνα ερυθρή ποικιλία της περιοχής, το Sangiovese (σε μετάφραση το αίμα του Δία), δίνει κρασιά που αποτελούν σημείο αναφοράς για το στυλ και για το ύφος τους.
Μην ξεχνάμε πάντως, πως η Τοσκάνη αποτελεί μια υπερπαραγωγική περιοχή. Παράγει το 5,2% του συνόλου της Ιταλικής οινοπαραγωγής, ήτοι 528 εκατ. φιάλες, από τις οποίες τα 132 εκατ. βρίσκονται σε καθεστώς D.O.C. και D.O.C.G. (*) Στη συνέχεια θα ανακαλύψουμε τις πιο γνωστές ζώνες D.O.C.G. της Τοσκάνης.

Chianti και Chianti Classico
Η ιστορικότερη και πιο διαδεδομένη περιοχή παραγωγής κρασιών στην Ιταλία και ίσως η πιο γνωστή ονομασία προέλευσης ιταλικού κρασιού παγκοσμίως. Καλύπτει την περιοχή μεταξύ Φλωρεντίας και Σιένα και αποτελείται από το ιστορικό κέντρο των αμπελώνων, που χαρακτηρίζεται από μόνο του ως ζώνη, Chianti Classico, ενώ οι 7 ακόλουθες υποπεριοχές -με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους- συμπληρώνουν το οινοποιητικό της παζλ:
- Chianti Montalbano, δυτικά της Φλωρεντίας
- Chianti Colli Fiorentini, καλύπτοντας τις πλάγιες της Φλωρεντίας
- Chianti Montespertoli, το 2002 αποκόπηκε από τη Φλωρεντία
- Chianti Ruffina, ανατολικά της Φλωρεντίας
- Chianti Colli Senesi, καλύπτει τις πλάγιες της Σιένα
- Chianti Colli Pisane, καλύπτει τις πλάγιες της Πίζας
- Chianti Colli Aretini, καλύπτει τις πλάγιες του Αρέτσο
Το Sangiovese αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά στην περιοχή, αλλά οι ανάγκες εκμοντερνισμού της γεύσης επέτρεψαν κάποια ευελιξία στην επιλογή των ποικιλιών που θα μπορούσαν να αναμειχθούν μαζί του, προκειμένου να επιβιώσει και να πρωταγωνιστήσει στον 21ο αιώνα.
Το Chianti, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, εμφανιζόταν με παρακμιακό προφίλ και «ντύσιμο» που δεν του επέτρεπε να μπει στα σαλόνια, την ταπεινή φιάλη fiasco με το ψάθινο περιτύλιγμα. Το σχέδιο Chianti 2000 αποτέλεσε το στοίχημα μιας ομάδας νεαρών, τότε, γεωπόνων και οινολόγων. Δούλεψαν σοβαρά, για 20 χρόνια, πάνω στην περιοχή και την ποικιλία, προκειμένου να χαρτογραφήσουν τη ζώνη και να αποδώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα χαρακτηριστικά του κρασιού της. Σήμερα το Chianti αποτελεί πόλο έλξης για πάρα πολλούς επενδυτές και εξακολουθεί να φιγουράρει στα κρασιά με σταθερή αξία που χαρακτηρίζονται από προσωπικότητα και ύφος και μπαίνουν στο στόχαστρο αρκετών συλλεκτών και sommeliers.
Top παραγωγοί: Antinori, Fonterutoli στο Chianti Classico, Capezzana στο Chianti Montalbano, Lucignano στο Chianti Colli Fiorentini, Coop Montespertoli στο Chianti Montespertoli, Frescobaldi στο Chianti Ruffina, Poliziano στο Chianti Colli Senesi, Lanciola στο Chianti Colli Pisane, Castello di Poppiano στο Chianti Colli Aretini.

Vino Nobile di Montepulciano
Το όνομα του χωριού, Montepulciano, προέρχεται από το λατινικό Mons Politianus. Στο παρελθόν το κρασί της περιοχής θωρούνταν εξαιρετικό και προμήθευε αποκλειστικά την παπική αυλή και τους ευγενείς της περιοχής. Εξ’ ου και το Nobile στον τίτλο της Ονομασίας Προέλευσης. Ιστορικά, είναι η πρώτη ζώνη της περιοχής, και πιο συγκεκριμένα η πρώτη D.O.C. όλης της Ιταλίας, η οποία το 1980 αναβαθμίστηκε σε D.O.C.G. Τα εδάφη εδώ είναι πιο αμμώδη, σε σχέση με το Chianti, ενώ και το κλίμα είναι ελαφρώς πιο θερμό, παράγοντας υψηλόβαθμα κρασιά από την ποικιλία Sangiovese που αποκαλείται Prugnolo Gentile. Οι παραγωγοί που θεωρούνται οι πιο χαρακτηριστικοί της ζώνης είναι οι: Avignonesi, Poliziano, Bindella και Contucci.

Brunello di Montalcino
Μια περιοχή με φανατικούς οπαδούς. Θεωρείται ότι μπήκε στον χάρτη από τον Ferrucio Biondi Sandi που παρήγαγε τα κρασιά της περιοχής από ένα συγκεκριμένο κλώνο του Sangiovese, το Sangiovese Grosso ή Brunello. Η τυπολογία τους αφορά σε πυκνά κρασιά με άγριες τανίνες και κυρίαρχο το ώριμο φρούτο, που προορίζονται για μεγάλη παλαίωση. Χαρακτηριστικά, στην οινοποίηση δεν αφαιρούνται οι βόστρυχοι (το τσαμπί) και έχουμε παρατεταμένες εκχυλίσεις για την απόδοση υψηλού ποσοστού τανινών. Η δεκαετία αναμονής είναι επιβεβλημένη και στους πιο light παραγωγούς. Οινοποιοί που αξίζει να δοκιμάσετε: Castelgiocondo από τον οίκο Frescobaldi, Altesino, Campogiovanni, Mastrojanni, Salicuti, Silvio Nardi, Bardi, Valdicava.

Carmignano
Κι εδώ το Sangiovese παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, η προσθήκη όμως του Cabernet Sauvignon διαμορφώνει ένα τελείως διαφορετικό στυλ. Στην πραγματικότητα  αποτελεί μια ελαφρύτερη μορφή του Chianti με χαμηλότερα επίπεδα οξύτητας και λιγότερο πικρή σοκολάτα στο τελείωμα. Το Cabernet Sauvignon υπήρξε άλλωστε και ο ουσιαστικός λόγος για τον οποίο η ζώνη ανεξαρτητοποιήθηκε από το Chianti Montalbano. Οι αμπελώνες του Ugo Contini Bonacossi (Villa di Capezzana, Villa di Treffiano), κυριοτέρου παραγωγού της περιοχής, αποτελούνται από Cabernet Sauvignon που προέρχονται από το Château Lafite. Η περιοχή θεωρείται ανερχόμενη και οι τιμές της θεωρούνται λογικές.
Άλλοι παραγωγοί που παρουσιάζουν ενδιαφέρον: Fattoria di Bacchereto, Piaggia.

Vernaccia si San Gimignano
Στην παρέα των πολύ γνωστών ερυθρών κρασιών έχει το θράσος και εμφανίζεται και μια λευκή ποικιλία, η Vernaccia. Οι γραπτές αναφορές λένε ότι παρά τρίχα διεσώθη, αφού στην δεκαετία του ’60, στην προσπάθεια της αναδιάρθρωσης του ιταλικού αμπελώνα, το τσουνάμι Trebbiano και Malvasia (άλλες λευκές ποικιλίες) δεν άφηνε τίποτε στο πέρασμά του. Κάποιοι όμως ρομαντικοί τοπικοί παραγωγοί επέμεναν, κι έτσι η Vernaccia, που δεν συναντάται αλλού, παρέμεινε και από το 1993 απολαμβάνει και καθεστώς D.O.C.G. Στα περίχωρα λοιπόν της Σιένα, στο χωριό του San Gimignano με τους χαρακτηριστικούς πύργους και τα πετρώδη εδάφη, παράγεται ένα λευκό κρασί, τραγανό λόγω της οξύτητας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εκδοχή που περνάει από παλαίωση σε βαρέλι, ενώ ο, κατά γενική ομολογία, παραγωγός της περιοχής είναι ο Terruzi & Puthod.


(*) D.O.C.(Denominazione di Origine Controllata)
Τα ιταλικά κρασιά Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας. Προέρχονται από καθορισμένες γεωγραφικά περιοχές, παράγονται από συγκεκριμένες ποικιλίες, τα αμπέλια κλαδεύονται σε καθορισμένο σχήμα και η μέγιστη ποσότητα παραγωγής είναι οριοθετημένη. Οι μέθοδοι οινοποίησης και η παλαίωση έχουν επίσης καθοριστεί, όπως και ο ελάχιστος αλκοολικός βαθμός του κρασιού που θα παραχθεί.  

D.O.C.G.(Denominazione di Origine Controllata e Garantita)
Αυτά τα Garantita D.O.C. επικαλούνται εκτός από τις μικρές ποσοτικές αποδόσεις, τον αποκλεισμό των λιγότερο ποιοτικών σταφυλιών και τους αυστηρούς αναλυτικούς και οργανοληπτικούς ελέγχους στους οποίους υπόκεινται.