Ξέρετε ότι μια μέλισσα συλλέγει σε όλη της τη ζωή μόνο ½ γραμμάριο μέλι. Χρειάζονται εκατοντάδες μέλισσες για να απολαύσουμε εμείς μια γλυκιά κουταλιά.
Στην ουσία είναι, συμπυκνωμένο, το νέκταρ των φυτών ή οι εγκρίσεις των δέντρων (μελίτωμα) που μαζεύουν οι μέλισσες για να τραφούν. Αυτή η τροφή, μέσα στην κυψέλη, χάνει σιγά-σιγά την υγρασία της και μετατρέπεται σε μέλι. Το παχύρευστο υγρό που αποτελούσε το μοναδικό φυσικό γλυκαντικό για τον άνθρωπο, από τη μεσολιθική εποχή, 10.000 χρόνια πριν! Σπηλαιογραφίες της εποχής εκείνης, που ανακαλύφθηκαν στη Βαλένθια της Ισπανίας, απεικονίζουν τον άνθρωπο να έχει βγει στο κυνήγι για το μέλι. Στην αρχαία Αίγυπτο το προσέφεραν ως δείγμα αφοσίωσης στους Φαραώ, ενώ στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έκαναν συναλλαγές με μέλι αντί για χρυσό! Οι Μάγιας θεωρούσαν τη μέλισσα ιερό έντομο. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν το μέλι ως βασικό στοιχείο της διατροφής τους. Το θυμαρίσιο μέλι, γνωστό τότε ως μέλι Υμηττού, ήταν η πιο περιζήτητη λιχουδιά. Μέχρι το 1800, λοιπόν, αυτός ήταν ο πιο δημοφιλής τρόπος για να γλυκαθούμε. Μετά οι βιομηχανίες ανακάλυψαν την κρυσταλλική ζάχαρη. Οι Έλληνες καταναλωτές συνεχίζουν να θεωρούν το μέλι βασικό στοιχείο της διατροφής τους αφού καταναλώνουν περίπου 1.5 κιλό τον χρόνο. Να και μια καλή πρωτιά που έχουμε στην Ευρώπη!
Μέλι, miel, miele, honey, honing, bal, 蜂蜜
Ανάλογα με τη χλωρίδα που υπάρχει σε κάθε γωνιά του κόσμου, βρίσκουμε και το αντίστοιχο μέλι.
Στην κεντρική Ευρώπη, για παράδειγμα, είναι πολύ διαδεδομένο το μέλι ακακίας, λόγω των μεγάλων εκτάσεων με ακακίες που υπάρχουν εκεί. Στη Μέση Ανατολή παράγουν ένα σούπερ αρωματικό μέλι από δενδρολίβανο και στην Καλιφόρνια μέλι από ευκάλυπτο. Στη Γαλλία λατρεύουν το μέλι λεβάντας.
Το πιο αγαπητό μέλι στους Έλληνες είναι το θυμαρίσιο. Έχει ιδιαίτερο άρωμα και πολύ ωραία γεύση που το κάνει να ξεχωρίζει. Παράγεται κυρίως στη νησιωτική Ελλάδα. Δυστυχώς όμως, δεν υπάρχει μεγάλη παραγωγή.
Το πευκόμελο αποτελεί το 65% της ελληνικής σοδειάς και παράγεται κυρίως στη Χαλκιδική, τη Θάσο, τη Σκόπελο και τη Βόρεια Εύβοια. Οι καταναλωτές το προτιμούν γιατί είναι ρευστό, σκουρόχρωμο και κρυσταλλοποιείται μετά από χρόνια.
Το μέλι ανθέων είναι επίσης πολύ δημοφιλές. Σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγεται το μέλι από άνθη πορτοκαλιάς, ηλίανθου… ακόμη και βαμβακιού!
Ένα άλλο νοστιμότατο κεχριμπαρένιο μέλι που παράγεται από τα έλατα της Αρκαδίας, έχει αναγνωριστεί ως Π.Ο.Π. Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια.
Τέλος, αν πέσει στα χέρια σας μέλι από κρόκο Κοζάνης μην το υποτιμήσετε! Παράγεται σε μικρές ποσότητες και είναι σπάνιο να το συναντήσεις στην ελληνική αγορά, καθώς όλη σχεδόν η παραγωγή μοσχοπουλιέται στο εξωτερικό!
«Όποιος κρατά το μέλι, μελώνεται» (Λαϊκή παροιμία)
Το μέλι δεν χαλάει ποτέ! Αν το βάλετε στην κατάψυξη μπορεί να μείνει αναλλοίωτο για πολλά χρόνια. Σε θερμοκρασία δωματίου διατηρείται 5 ως 10 χρόνια. Ιδανικός τρόπος αποθήκευσης είναι τα τενεκεδένια κουτάκια, όπου μένει αναλλοίωτη η σύστασή του.
Ακόμη, μην ανησυχείτε αν το μέλι σας κρυσταλλώσει. Όπως συνήθως αναγράφουν οι συσκευασίες μελιού, η κρυσταλλοποίηση είναι φυσικό φαινόμενο. Δηλαδή, καθώς το μέλι έχει φυτική προέλευση, συμπεριφέρεται με φυσικό τρόπο. Άλλα μέλια έχουν περισσότερη υγρασία και κρυσταλλώνουν γρήγορα κι άλλα καθόλου. Για παράδειγμα το μέλι κισσού κρυσταλλώνει σε 8 με 10 μέρες από την συγκομιδή του, ενώ το μέλι ελάτης δεν κρυσταλλώνει ποτέ.
Απλώς, προσέξτε. Αν το μέλι κρυσταλλοποιηθεί ανομοιόμορφα (μόνο στον πάτο ή στα τοιχώματα του βάζου) μπορεί να ξινίσει. Γι’ αυτό πρέπει να το επαναφέρετε γρήγορα στην αρχική του κατάσταση.
«Φάε μέλι παιδί μου, επειδή είναι καλό» (Παλαιά Διαθήκη)
Είναι αποδεδειγμένο ότι οι μελισσοκόμοι είναι από τους μακροβιότερους ανθρώπους στον κόσμο, καθώς το μέλι που τρώνε συντελεί στην παράταση της ζωής και είναι ένεση αδρεναλίνης για τον οργανισμό.
Το μέλι μας δίνει γρήγορη ενέργεια, γιατί τα σάκχαρα που περιέχει είναι απλά και απορροφούνται εύκολα από τον οργανισμό.
Έχει αντιβακτηριδιακή δράση και αντισηπτικές ιδιότητες κι έτσι στην αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν ως αλοιφή για πληγές και εγκαύματα.
Επίσης, έχει καταπραϋντικές και χαλαρωτικές δράσεις, γι’ αυτό η κατανάλωση μιας κουταλιάς μέλι κάθε βράδυ μας βοηθά να κοιμόμαστε καλύτερα.
Εκτός των άλλων, το μέλι έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε χολίνη και είναι φυσικό καθαρτικό.
