Φέτος o O.I.V. (Organisation International de la Vigne et du Vin) γιορτάζει τα 100 χρόνια λειτουργίας του. Και κάθε μήνα, αυτή τη χρονιά, μας παρουσιάζει ένα αμπελοοινικό θέμα.
Για τον Ιούνιο, τα φώτα στρέφονται στον ορισμό της Ονομασίας Προέλευσης. Μια θεμελιώδης απόφαση/ψήφισμα που υιοθετήθηκε για πρώτη φορά το 1947 και εξακολουθεί να είναι σήμερα εξαιρετικά σημαντική στις διεθνείς συμφωνίες.
Μας πληροφορεί, λοιπόν, ο Οργανισμός ότι κατά τον 19ο αιώνα ο αμπελοοινικός κλάδος βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα κύμα απάτης και νοθείας, το οποίο οδήγησε στη σύνταξη της Σύμβασης του Παρισιού για την Προστασία της Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. Η σύμβαση αυτή, που υπογράφηκε αρχικά στις 20 Μαρτίου 1883 και επικαιροποιείται τακτικά, θεμελίωσε το διεθνές δίκαιο βιομηχανικής ιδιοκτησίας, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των Ονομασιών Προέλευσης.
Το 1908, στο ‘Διεθνές Συνέδριο για την καταστολή της απάτης στα τρόφιμα και τα φαρμακευτικά προϊόντα’, ο ορισμός του οίνου συμπληρώθηκε µε αναφορά στη γεωγραφική προέλευση: «Ο µόνος οίνος που δικαιούται να φέρει το όνομα μιας τοποθεσίας, περιοχής ή χώρας είναι εκείνος που προέρχεται αποκλειστικά από αυτήν».
Με την πάροδο του χρόνου, διαμορφώθηκε η απαραίτητη συναίνεση, με τη Διάσκεψη του Παρισιού το 1923 να υπογραμμίζει τη σημασία της καταπολέμησης της απάτης/νοθείας. Η δημιουργία του O.I.V. το 1924 (με την τότε ονομασία Office International du Vin, δηλαδή Διεθνές Γραφείο Οίνου) έδωσε συγκεκριμένη έκφραση στον αγώνα αυτό, αναθέτοντας στο γραφείο το καθήκον του καθορισμού της Ονομασίας Προέλευσης (σύμφωνα με τη συμφωνία της 29ης Νοεμβρίου 1924).
Ο πρώτος ορισμός
Το 1947, ο O.I.V. ενέκρινε τον πρώτο ορισμό της Ονομασίας Προέλευσης. Ο ορισμός αυτός όριζε ότι μια Ονομασία Προέλευσης πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια:
- Να έχει καθιερωθεί από τα έθιμα και τη φήμη.
- Να έχει φήμη που καθορίζεται από φυσικούς παράγοντες, όπως το κλίμα, ο τύπος του εδάφους και οι ποικιλίες σταφυλιών, που καθιστούν δυνατή την οριοθέτηση μιας περιοχής παραγωγής.
- Και φήμη που καθορίζεται από ανθρώπινους παράγοντες, όπως οι μέθοδοι καλλιέργειας, οινοποίησης και απόσταξης.
Ο OIV υιοθέτησε επίσης τον ορισμό των Γεωγραφικών Ενδείξεων, το 1979.
Η αναγνώριση της διεθνούς προστασίας
Ωστόσο, το εν λόγω ψήφισμα θα ήταν αποτελεσματικό μόνο εάν το εφάρμοζαν οι εθνικές νομοθεσίες, επιτρέποντας τη διεθνή προστασία. Όντως, συνειδητοποιώντας τη σημασία αυτής της προστασίας, στις διεθνείς συμφωνίες υιοθετήθηκαν διατάξεις σχετικά με τις ονομασίες προέλευσης.
Καθώς οι διεθνείς αυτοί ορισμοί πλέον αναγνωρίζονται από πολλές χώρες, ο O.I.V. ευθυγραμμίστηκε με την τάση για διεθνή προστασία, επικαιροποιώντας τον ορισμό του για τις ονομασίες προέλευσης και τις γεωγραφικές ενδείξεις. Σε ψήφισμα του 2021 επιβεβαιώνει τα κριτήρια που θεσπίστηκαν το 1947, ιδίως όσον αφορά στους ανθρώπινους και φυσικούς παράγοντες, στην αναγνώριση από τα έθιμα και τη φήμη, καθώς και στην οριοθέτηση των γεωγραφικών περιοχών για τις ονομασίες προέλευσης, σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα.
